België – Welke stekker en contactdoos worden in België gebruikt?

Welke stekker en contactdoos worden in België gebruikt?

In België worden stekkers en stopcontacten van het type C en E gebruikt. België is daarmee een vreemde eend in de bijt: Nederland en de rest van bijna heel Continentaal Europa heeft het Duitse type F-systeem overgenomen, terwijl België – waar het systeem bedacht werd – en Frankrijk geaarde stopcontacten van het type E gebruiken. Gelukkig stelt dit ons niet (meer) voor compatibiliteitsproblemen, want tegenwoordig wordt in Europa bijna enkel nog een hybride stekker gebruikt die zowel in type E- als type F-contactdozen passen.

Achtergrondinformatie

Onveilig bakelieten type C-stopcontact uit de jaren 1950

Het type E-stekker- en stopcontactensysteem is naar alle waarschijnlijkheid in de late jaren 1920 uitgevonden door het Gentse bedrijf Vynckier, producent van elektrisch materiaal (intussen overgenomen door General Electric Power Controls). Er werd echter nooit een patent op het ontwerp genomen, waardoor andere producenten het ontwerp zelf in productie konden nemen zonder voor een octrooilicentie te hoeven betalen. Dat verklaart waarom de Belgische, Franse, Tsjechoslowaakse (nu Tsjechische en Slowaakse) en Poolse overheid besloten type E tot standaard te verheffen, in plaats van het Duitse type F-systeem, waarop Siemens het patent had en aan wie dus octrooirechten verschuldigd waren.

In België zijn, naast stekkers van het type E, stekkers van het type C en van het type F ook toegelaten. Die laatste twee passen perfect in een type E-stopcontact. Contactdozen van het type C of F zijn mogen echter niet geïnstalleerd worden in België. Maar waarom niet?

Stekker & contactdoos Type C

Het is normaal gezien in België niet meer toegelaten om stopcontacten van het type C te installeren: die hebben geen aarding en dat brengt veiligheidsrisico’s met zich mee. Alleen contactdozen van het type E zijn toegelaten omdat die wél geaard en dus veel veiliger zijn.

De enige (en zeldzame) uitzondering op de regel is dat je bij het vervangen van een oud type C-stopcontact opnieuw een C-contactdoos mag plaatsen. Je mag zo’n ongeaard stopcontact immers niet vervangen door een geaard stopcontact (type E) zonder dat er effectief aardingsdraad aangesloten is, omdat je anders de indruk zou kunnen wekken dat het een veilige, geaarde contactdoos is. Die uitzondering is tegenwoordig echter minder en minder van toepassing. Bij oude huizen wordt bij verbouwingen zo goed als altijd de elektriciteitsbekabeling vervangen en bijgevolg zijn er tegenwoordig bijna geen elektrische installaties meer te vinden waarvan niet alle aangesloten stopcontacten een aarding hebben.

Stekker & contactdoos Type E

De oorspronkelijke, maar nu verouderde type E-stekker.

Vroeger waren  type E-stekkers niet compatibel met type F-stopcontacten en omgekeerd. De oorspronkelijke E-stekkers waren immers volledig rond van vorm en hadden geen rechthoekige plastic uitstulping links en rechts. Bovendien was er geen inkeping boven- en onderaan met daarin metalen lippen, waardoor er geen contact was met de aarding. Anderzijds hadden stekkers van het type F vroeger dan weer geen gat waar de aardingspin van een E-contactdoos in paste.

Om de verschillen tussen E- en F-stekkers te overbruggen, werd daarom een speciaal type stekker ontworpen dat zowel in contactdozen van het type E als F past (officiële naam: CEE 7/7): er zit een gat in de stekker waarin de aardpen van de type E-stopcontacten past, maar er zitten ook metalen strips bovenaan en onderaan die contact maken met de randaarde van type F-stopcontacten.

Stekker & contactdoos Type F

Hoewel daar absoluut geen enkele reden voor is, is het niet toegelaten om stopcontacten van het type F in Belgische huizen te installeren. Wel is het zo dat – aangezien bijna alle EU-landen type F gebruiken – je hier en daar wel type F-stopcontacten of -verlengkabels kan zien opduiken in Belgische webshops die eigendom zijn van Nederlanders of Duitsers. Ook nieuwbouwkeukens (die vaak in elders in de EU gemaakt worden) hebben soms vooraf ingebouwde F-contactdozen. Volgens de technische voorschriften van het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI) is dit eigenlijk niet legaal.

Maar waarom mogen contactdozen van het type F niet in België gebruikt worden? Stopcontacten van het type F zijn immers 100% compatibel met C- & E-stekkers, en ze zijn even veilig. De verklaring is wellicht economisch.

Vermoedelijk wil België zijn lokale producenten van elektrisch materiaal beschermen, door de concurrentie te beperken tot Franse bedrijven. Als andere Europese bedrijven zich op de Belgische markt zouden willen storten, kost het geld om een apart type contactdoos te produceren, dus laten die de Belgische markt meestal gewoon links liggen.

Klik hier voor een wereldkaart met daarop het type stekker en contactdoos dat in elk land wordt gebruikt.

Klik hier voor een lijst van alle landen van de wereld en hun respectieve stekkers, voltages en frequenties.