Enkele weetjes en anekdotes over linksrijden

Enkele weetjes en anekdotes over linksrijden

Hieronder staan enkele weetjes en anekdotes over linksrijden. Als je meer wil weten over de reden waarom sommige landen links rijden, dan is dit artikel precies wat je zoekt.

In Myanmar rijden ze rechts, maar meestal staat het stuur van de auto’s ook rechts (foto genomen in februari 2012)

• Alle landen die ooit van kant geswitcht zijn, waren landen die van links- naar rechtsrijden zijn overgeschakeld. Er zijn er in de geschiedenis slechts drie die de omgekeerde beweging gemaakt hebben: Oost-Timor in 1975, het Japanse eiland Okinawa in 1978 en Samoa in 2009.
• Ergens in de jaren 1980 verscheen in een Britse krant de aprilvis dat Groot-Brittannië zou overschakelen naar rechtsrijden om verdere integratie met de Europese Unie te bevorderen. Aangezien de omschakeling heel wat werk met zich mee zou brengen, zou de nieuwe verkeersregel stelselmatig worden ingevoerd: de eerste zes maanden zou ze alleen gelden voor bussen en taxi’s; de andere voertuigen zouden later volgen…
• Myanmar (het vroegere Birma) was tot 1948 een Britse kolonie en reed om die reden ook links. In 1970 gaf militaire dictator generaal Ne Win het bevel om over te schakelen naar rechtsrijden. We zijn nu ondertussen al heel wat decennia verder, maar nog steeds hebben de meeste voertuigen in het arme Myanmar het stuur aan de rechterkant staan. De overgrote meerderheid van de voertuigen zijn immers tweedehands wagens uit Japan. De hele omschakeling was trouwens zo gebrekkig georganiseerd dat er op bepaalde plaatsen (bijvoorbeeld in downtown Rangoon) zelfs nu nog altijd oude verkeerslichten aan de verkeerde kant van de weg staan.

Plaats van het stuur

In rechtsrijdende landen zit het stuur zo goed als altijd links, terwijl het omgekeerde geldt voor linksrijdende landen. Dat was in het verleden echter niet altijd het geval.

Autobouwer Ford plaatste vanaf 1908 het stuur altijd links. Dit is een Ford T Touring uit 1908 met het stuur aan de linkerkant.

• In de 19e eeuw hadden de allereerste automobielen in de Verenigde Staten het stuur aan de rechterkant staan, naar analogie met paard en wagen, waar de koetsier ook rechts zit. In de vroege jaren 1900 groeide de consensus dat het handiger was om links te zitten: de bestuurder kon daarmee de afstand tot een passerend voertuig beter inschatten en de passagier naast de bestuurder kon zo op het trottoir uitstappen in plaats van in het midden van de straat.
• Een bestuurder zit normaal gezien altijd aan de kant van het voertuig dat zich het dichtst bij de middenlijn van de weg bevindt. Er zijn echter een aantal uitzonderingen voor bepaalde gespecialiseerde voertuigen. Straatveegmachines, bijvoorbeeld, hebben soms het stuur aan de andere kant staan omdat de bestuurder zo de goot beter kan zien.
• Sommige landen beperken of verbieden de import van voertuigen met het stuur aan de ‘verkeerde’ kant, maar voor auto’s, vrachtwagens of bussen met een buitenlandse nummerplaat geldt die beperking meestal niet. Cambodja – een land dat rechts rijdt – maakte in januari 2001 in één klap alle auto’s illegaal die het stuur aan de rechterkant hadden in een poging om de invoer van gestolen en gesmokkelde voertuigen uit Thailand aan banden te leggen. Alle bezitters van voertuigen kregen de keuze: ofwel hun voertuig laten ombouwen zodat het stuur links kwam te staan, ofwel het risico lopen dat hun auto in beslag werd genomen. Maar liefst 80 procent van officieel geregistreerde voertuigen in het land moesten worden omgebouwd.
• Ook al bestaan er aangepaste modellen voor linksrijdende landen (zoals Japan), toch laten sommige rijke Japanners soms luxewagens importeren met het stuur aan de linkerkant, gewoon uit prestige. Een Mercedes of BMW met het stuur links ziet er volgens hen immers authentieker en exclusiever uit.

Richtingaanwijzers, ruitenwissers en koplampen

• Een van de zaken die niet gestandaardiseerd zijn bij voertuigen, is de locatie van de richtingaanwijzers. Meestal staan die links van het stuur, ongeacht of het land nu links of rechts rijdt. Dit is bijvoorbeeld het geval in heel Europa en op het Amerikaanse continent. In Japan en Australië staan de richtingaanwijzers echter altijd rechts. Vroeger was het zo dat auto’s die door Nissan geproduceerd werden in hun Britse autofabrieken de richtingaanwijzers links (en de ruitenwisserhendel rechts) hadden, terwijl de modellen die Nissan in Japan produceerde voor export naar linksrijdende landen (zoals Groot-Brittannië) een ongewijzigde Japanse, gespiegelde bediening aan de stuurkolom hadden. Tegenwoordig zorgt Nissan ervoor dat bij auto’s die uitgevoerd worden naar linksrijdende Europese landen, de bedieningshendels volgens de Europese conventies geplaatst worden.
  
• De koplampen van Nederlandse en Belgische auto’s zijn zodanig ontworpen dat ze de verkeersborden aan de rechterkant van de weg extra verlichten. Wanneer je in Groot-Brittannië of Ierland links gaat rijden, zullen je koplampen op de andere weghelft schijnen, waardoor ze tegenliggers kunnen verblinden. Om dit te voorkomen moet je speciale stickers op je koplampen plakken om de lichtbundel recht naar voren af te buigen.
• De wisserbladen van ruitenwissers hebben een verschillende lengte. Het blad aan de bestuurderskant is altijd langer dan dat aan de passagierskant, om zo het beste zicht voor de chauffeur te garanderen.
• Hoewel er zeker iets voor te zeggen valt om het schakelpatroon van een manuele versnellingsbak te spiegelen in landen waar ze links rijden, is dat niet het geval. De reden is eenvoudig: winst. Het is commercieel niet interessant om de volledige transmissie van een voertuig aan te passen, enkel omdat het stuur rechts zit. Vandaar dat handgeschakelde versnellingsbakken overal ter wereld de eerste versnelling links hebben staan.